Zal de oliemarkt nog hetzelfde zijn na de coronacrisis?

Door de COVID-19-crisis is de economie aanzienlijk vertraagd. Dat leidde tot een sterke daling van de vraag naar olie, net op een moment dat de productie op haar hoogtepunt zat. Het gevolg: kelderende olieprijzen en mogelijk ook een nieuwe piek van diezelfde prijzen. Dat zal bedrijven uit de sector en overheden dwingen zichzelf opnieuw uit te vinden. 

De coronapandemie heeft de oliesector in een ongekende crisis gestort. De lockdownmaatregelen en de sluiting van de grenzen hebben de wereldwijde vraag naar olie drastisch verminderd. Bedrijven uit de sector hebben tientallen miljarden dollars verloren en sommige hebben al het faillissement aangevraagd.

Experts vragen zich af of de daling van de vraag onomkeerbaar is. Velen denken dat deze trend zich zal doorzetten.

Voor 2020 verwacht het Internationaal Energieagentschap (IEA) een historische daling van de vraag naar olie met ongeveer 8,1 miljoen vaten per dag. En hoewel het agentschap een opleving verwacht in 2021, stellen oliemaatschappijen hun ramingen van de toekomstige olieprijzen toch neerwaarts bij.

Nieuwe piek in de olieprijzen?

Experts vrezen tegelijk ook een nieuwe piek in de olieprijzen. Anders gezegd, het punt waarop de wereldwijde oliewinning haar maximale niveau zal hebben bereikt, waarna er opnieuw een daling zal volgen door de geleidelijke uitputting van de reserves.

De conventionele olie bereikte een vergelijkbare piek in 2008. Dit soort olie vertegenwoordigde toen 90 % van de wereldproductie en de prijs van een vat schoot omhoog naar 150 dollar.

Sindsdien heeft de Amerikaanse schalieolie-industrie de fakkel overgenomen en is de productie weer geëxplodeerd. Zo werden de Verenigde Staten vanaf 2014 de grootste producent ter wereld. 

Maar aan de vooravond van de pandemie waren de vooruitzichten voor de olievoorziening tegen 2025 zorgwekkend. De prijsdaling als gevolg van het coronavirus heeft de schalieolie-industrie ook sneller onderuitgehaald dan verwacht, waardoor er een terugval kwam. 

Met de aangekondigde stopzetting van de winning van conventionele en schalieolie steekt het risico van een piek in de olieprijzen weer de kop op. Bovendien is het wereldwijde vermogen om te investeren en andere, redelijk geprijsde olie te exploiteren meer dan onzeker. 

Ook de vraag begint te verschuiven

Experts en milieuactivisten betwijfelen tegelijk of de vraag de komende jaren echt zal aantrekken. De kans bestaat dat de nulgroei aanhoudt, telewerk zal in principe nog toenemen en de sectoren voor lucht- en wegtransport zullen waarschijnlijk niet meer draaien zoals vóór de pandemie. 

Bovendien pleiten milieu- en klimaatactivisten voor energie-efficiëntie, hernieuwbare energieën, elektrische voertuigen en waterstof. Het zou dus best kunnen dat de vraag naar olie een piek heeft bereikt en nooit meer terugkeert naar het niveau van voor de crisis.

Fossiele brandstoffen vertegenwoordigen nog altijd 80% van de primaire energie in de wereld, maar de coronacrisis toont wel aan dat de grote spelers in de oliesector en regeringen zichzelf dringend opnieuw moeten uitvinden.