Hoe staat het met de olie- en gasreserve op wereldniveau?

De wereldwijde olie- en gasreserve lijkt voortdurend te dalen en een beperking van het verbruik is meer dan aangewezen. Maar in realiteit neemt dat verbruik de laatste jaren alleen maar toe.

Maatregelen om het verbruik van koolwaterstoffen te beperken zijn onontbeerlijk als we willen evolueren naar een model met minder CO₂-uitstoot dat de klimaatopwarming kan afremmen. Maar het gebruik van olie en gas is vooralsnog onvermijdelijk op wereldniveau, en dat zal nog enkele decennia zo blijven. Voorlopig kunnen we immers niet zonder olie en gas op het gebied van mobiliteit, energieproductie en petrochemie.

Het zal naar schatting zo'n vijftig jaar duren om een energietransitie te realiseren en de balans van het verbruik in evenwicht te brengen. Een duurzame omschakeling gaat immers niet alleen gepaard met nieuwe gewoonten. De vervanging van bestaande energiebronnen door nieuwe varianten vergt ook heel wat aanpassingen op het niveau van productie, distributie en gebruiksvormen. En daar hangt een stevig prijskaartje aan vast!

Een verantwoorde benadering van de olie- en gasreserve vanuit economisch, ecologisch en sociaal standpunt is vandaag dan ook de enige manier om de energietransitie acceptabel te maken voor de consument.

Is het risico op een olie- en gastekort reëel?

Om deze vraag te beantwoorden, is het vooral interessant om de nog beschikbare olie- en gasreserve op wereldniveau onder de loep te nemen. Het gaat dan met name om olie- en gasbronnen die technisch kunnen worden ontgonnen en dus economisch kunnen worden geëxploiteerd.

De rapporten van grote oliemaatschappijen in de voorbije twee decennia tonen aan dat de wereldwijde olie- en gasreserve met meer dan 50% is toegenomen.

Op 1 januari 2018 werd de ruwe-oliereserve geschat op 225,4 miljard ton, met een jaarlijkse productie van net geen 4 miljard ton in 2017 (volgens de cijfers van het Franse Comité Professionnel du Pétrole).

Dit betekent dat er tegen het huidige ritme nog een vijftigtal jaar kan worden geproduceerd. Die schatting houdt echter geen rekening met de impact van nieuwe, niet-conventionele technieken voor de ontginning van koolwaterstoffen als gas en leisteenolie, of de ontdekking van nieuwe vindplaatsen.

Nieuwe ontginningstechnieken

De ontginningstechnieken evolueren voortdurend, en dat is ook de reden waarom de Verenigde Staten in 2018 op nummer één stonden in de lijst van grootste olieproducenten ter wereld. Zij concentreren zich immers op de niet-conventionele ontginning van leisteenolie. De Amerikaanse productie is op tien jaar tijd vertienvoudigd, al bestaan er heel wat ecologische bezwaren voor deze vorm van exploitatie.

Nieuwe vindplaatsen

Er komen elk jaar nieuwe vindplaatsen aan het licht, die het einde van het olietijdperk weer wat verderaf brengen. In 2017 en 2018 werden er nieuwe bronnen ontdekt in onder meer China, de Golf van Mexico, het Midden-Oosten, Alaska, Canada en Afrika. De Noordpool, die verdeeld is over vijf staten, wakkert dan weer regelmatig de hebzucht aan van grote producenten als Rusland.

In maart 2017 werd een enorme vindplaats blootgelegd in Alaska. Het zou gaan om de grootste conventionele ontdekking van koolwaterstoffen in de voorbije dertig jaar. De ecologische nadelen van een dergelijke exploitatie zijn echter allesbehalve te verwaarlozen ...

Het einde van het olietijdperk is nog niet in zicht, maar ...

Het olietijdperk is duidelijk nog niet ten dode opgeschreven. Maar dat neemt niet weg dat een doordachte energiemix en een slim beheer van de beschikbare energiebronnen noodzakelijk zijn om te voldoen aan de wereldwijde energievraag, waarbij ook de CO₂-impact tot een minimum wordt herleid. En laat dat nu net een veel grotere uitdaging zijn dan een eventuele uitputting van de olie- en gasreserve ...