Verwarmen met mazout: de regelgeving vandaag en morgen

De Vlaamse regering heeft onlangs aangekondigd dat stookolieketels vanaf 2021 verboden zijn bij nieuwbouwprojecten of grootschalige renovaties. Hoog tijd dus voor meer duiding over de wetgeving op mazouttanks.

De regels voor stookolietanks en verwarmingsinstallaties op mazout verschillen in België van gewest tot gewest. 

In het Vlaams Gewest moeten mazouttanks uitgerust zijn met een overvulbeveiliging en bij voorkeur ook met een verluchtingssysteem. Bij de installatie van een nieuwe tank moet een door het gewest erkende technicus aanwezig zijn. Die voert een controle uit en reikt vervolgens een eenvormigheidsattest en een groen merkplaatje met een erkenningsnummer uit.

Ondergrondse stookolietanks moeten om de vijf jaar worden gecontroleerd, bovengrondse tanks met een inhoud van meer dan 5000 liter om de drie jaar. Voor ondergrondse tanks van die omvang geldt een jaarlijkse controle. Wie een tank van meer dan 5000 liter plaatst, moet daarvan aangifte doen bij de gemeente.

Om het gebruik van fossiele brandstoffen voor de verwarming in woningen te verminderen, heeft de Vlaamse regering aangekondigd dat mazoutketels vanaf 2021 verboden zijn in nieuwbouwwoningen en bij grootschalige renovaties. 

De reactie van de beroepssector liet niet op zich wachten en de beslissing werd uitgesteld. Toch ligt de kwestie nog steeds op de onderhandelingstafel van de Vlaamse regering, ook al is het federale materie. 

Het interfederale Energiepact, dat de krijtlijnen van het Belgische energie- en klimaatbeleid uitzet, legt een algemeen verbod op van de verkoop van nieuwe mazout- en aardgasketels vanaf 2035. 

In het Waals Gewest heeft de wetgeving betrekking op tanks van 3000 liter of meer. Deze tanks moeten worden aangegeven bij de gemeente en regelmatig worden gecontroleerd door een expert met een erkenning van het gewest. De deskundige moet nagaan of de installatie voldoet aan de normen en lekdicht is. De controlefrequentie hangt af van de locatie (onder- of bovengronds) en de ouderdom van de tank. Zodra de tank is gecontroleerd en goedgekeurd, bezorgt de expert een groen merkplaatje met daarop de datum en de geldigheidsduur van de controle, het adres en het nummer van het eenvormigheidsattest. 

Voor tanks van minder dan 3000 liter gelden alleen aanbevelingen, zoals de aanwezigheid van een overvulbeveiliging.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn geen specifieke verplichtingen van toepassing. In sommige gemeenten moet evenwel een milieuvergunning worden aangevraagd voor tanks met een inhoud tussen 3000 en 10.000 liter. Ook voor tanks van meer dan 10.000 liter moet men over een door de gemeente goedgekeurde milieuvergunning beschikken. Voor deze tanks kunnen ook nog bijkomende en bijzondere vereisten van toepassing zijn om te garanderen dat ze volledig veilig zijn.  

Ook al lijkt de toekomst van de stookolieketels op losse schroeven te staan, toch hebben de politici er alle belang bij om positieve maatregelen te stimuleren. Zo komen de consumenten niet met hun rug tegen de muur te staan en kunnen ze hun woning op een haalbare manier blijven verwarmen. Een realistische evolutie zou zijn om synthetische vloeibare brandstoffen met een lagere CO₂-uitstoot te ontwikkelen en hybride systemen die mazout combineren met een warmtepomp of zonne-energie te promoten.