De lage-emissiezone in Antwerpen is nog maar een begin...

Met als doel de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren (en het fijnstofniveau te doen dalen) is in Antwerpen vanaf 1 februari 2017 een lage-emissiezone (LEZ) actief. Dat betekent dat niet alle auto's de stad meer in mogen: diesels van euronorm-3 en auto's die ouder zijn dan 40 jaar moeten betalen om de Antwerpse binnenstad in te mogen. Volgens een enquete van de VAB is een kwart van alle dieselpersonenwagens en 15% van de benzinewagens niet langer welkom in de Antwerpse binnenstand. Wie dat toch doen, riskeert een boete van 125 euro.

Met deze maatregel hoopt Antwerpen de introductie van milieuvriendelijke voertuigen te bevorderen waardoor de uitstoot van schadelijke stoffen door het wegvervoer wordt gereduceerd.

De stad heeft uitgerekend dat de invoering van de LEZ de uitstoot van fijnstof doet dalen met 41% en die van roet met liefst 69%.

Mensen die regelmatig in Antwerpen moeten zijn, checken dus best of hun voertuig de stad binnen mag, dat kan op de website Slim naar Antwerpen.  

Antwerpen is de eerste Belgische stad die een lage-emissiezone invoert. Mechelen maakte midden januari bekend dat zij volgen tegen de zomer van 2018. Ook Brussel en Gent plannen een lage-emissiezone in respectievelijk 2018 en 2020.

De Belgische steden volgen hier ietwat laat een trend die al op verscheidene plaatsen in Europa zijn ingang vond. Zo zijn er al minstens 200 steden met lage-emissiezones in Nederland, Duitsland, Portugal, het Verenigd Koninkrijk en de Scandinavische landen. Berlijn, Dusseldorf, Kopenhagen, Londen, Stockholm, Maastricht, Rotterdam en Lissabon zijn maar enkele voorbeelden van steden waar dergelijke LEZ al geldt. En met resultaat: in Londen was er een reductie van fijnstof (PM10) met 19%, in Berlijn met 25% en in Stockholm zelfs met 40%.

Bij onze Franse zuiderburen werd een proefproject met milieuzones begraven nog voor het van start ging, omwille van mogelijk ongewenste sociale effecten. Parijs overweegt evenwel nu weer om een lage-emissiezone in te voeren.

Zijn lage-emissiezones dan het wondermiddel? Volgens het Netwerk Duurzame Mobiliteit niet. Met emissiezones zal Vlaanderen de opgelegde EU-normen voor luchtkwaliteit niet halen; het is slechts een startpunt en zeker geen eindpunt. De resultaten van een onderzoek van Transport & Mobility Leuven bevelen aan om de lage-emissiezones te combineren met andere maatregelen, zoals het verbeteren van fietsvoorzieningen en openbaar vervoer, of het stimuleren van autodelen. Van alle landen waar lage-emissiezones zijn ingevoerd, vertrekken enkel Duitsland en Nederland vanuit een nationaal kader voor de implementatie van lage-emissiezones op basis van de Euronorm van de voertuigen. In Belgie is dit nationaal kader er niet en bepalen steden lokaal of ze dergelijke zone invoeren of niet. De Euronorm heeft betrekking op de Europese limietwaarden voor fabrikanten op het vlak van uitstoot van stikstofoxiden en fijnstof. Hoe recenter je wagen, hoe strenger de Euronorm waaraan hij moest voldoen bij productie.

Antwerpen is de eerste Belgische stad die een dergelijke zone invoert. Dat is laat als je vergelijkt met andere Europese landen als Duitsland, Nederland of Zweden. Toch zullen er ongetwijfeld vele andere Belgische steden volgen; Mechelen en Brussel zijn dat al van plan in 2018. Als mobiele consument zullen we ons aan deze evolutie moeten aanpassen. Wellicht worden de eisen om de lage-emissiezone binnen te komen verstrengd in de eerstkomende jaren en wordt het moeilijker om met de wagen onze Belgische binnensteden binnen te rijden. We wennen er al maar best aan...